ماساژ یکی از روش‌هایی است که می‌تواند به افزایش انعطاف‌پذیری بدن کمک کند. انعطاف پذیری عضلات به دلایل مختلفی کاهش پیدا می‌کند. شایع‌ترین دلیل کاهش انعطاف‌پذیری عضله‌ها شامل استفاده بیش از حد از ماهیچه‌ها، سفتی عضلات و التهاب است.
ماساژ از بسیاری جهات می‌تواند به بهبود انعطاف‌پذیری کمک کند. ماساژ با افزایش دما، افزایش قابلیت ارتجاعی، شکستن چسبندگی‌ها، دفع مواد زائد، کاهش تورم و کاهش درد به بهبود انعطاف‌پذیری کمک می‌کند.
در این مقاله می‌خواهیم به صورت مفصل تاثیر ماساژ بر افزایش انعطاف‌پذیری و دامنه حرکتی بدن را برای شما توضیح دهیم و انواع روش‌های ماساژ که بیشترین تاثیر را بر روی افزایش انعطاف پذیری و دامنه حرکتی بدن دارند، به شما معرفی کنیم.
منظور از انعطاف پذیری بدن چیست؟
منظور از انعطاف پذیری، توانایی ماهیچه‌ها، یک مفصل یا مجموعه‌ای از مفاصل برای حرکت در یک محدوده حرکتی نامحدود و بدون درد است. با اینکه میزان انعطاف پذیری از یک فرد به فردی دیگر بسیار متفاوت است، اما داشتن حداقل میزان انعطاف پذیری برای حفظ سلامت مفاصل و کل بدن ضروری است.
داشتن انعطاف پذیری از آن جهت مهم است که باعث کمک به عملکرد مناسب بدن، قرار گرفتن در وضعیت بدنی مناسب و انجام هرچه کارآمدتر حرکات می‌گردد. همچنین داشتن انعطاف پذیری کافی باعث حفظ طول مناسب عضلات و حفظ تعادل در بدن می‌شود، که این خود خطر آسیب دیدگی را کاهش می‌دهد.
عوامل مختلفی بر روی انعطاف پذیری و رنج حرکتی بردن تاثیر می‌گذارند. در زیر 6 مورد از اصلی‌ترین عوامل موثر بر روی انعطاف پذیری بدن توضیح داده شده است:
ساختار مفاصل
انواع مختلفی از مفاصل در بدن وجود دارد که هر کدام از دامنه حرکتی متفاوتی برخوردار می‌باشند. برای مثال مفصل توپی و سوکتی شانه از بیشترین میزان رنج حرکتی برخوردار هستند.
سن
با افزایش سن، انعطاف پذیری کاهش پیدا می‌کند.
جنسیت
به دلیل ساختار استخوانی، زنان از انعطاف پذیری بیشتری نسبت به مردان برخوردار می‌باشند.
بافت‌های همبند
بافت‌های همبند عمیق مانند فاسیا و تاندون‌ها می‌توانند رنج حرکتی را محدود کنند. این بافت‌ها از خاصیت الاستیسیته و پلاستیسیته متفاوتی برخوردار هستند.
حجم عضلانی
داشتن عضلات حجیم می‌تواند بر روی رنج حرکتی بدن تاثیر منفی بگذارد. برای ورزشکارانی که دارای توده عضلانی حجیمی هستند، انجام حرکت کششی می‌تواند کمی دشوار شود.
گیرنده‌های عمقی
گیرنده‌های عمقی حسگرهای کوچکی هستند که درون رشته‌های عضلانی قرار دارند و مسئول واکنش به کشش می‌باشند. این کار دفاع طبیعی بدن در مقابل پارگی و آسیب‌های عضلانی است.
آیا ماساژ باعث افزایش انعطاف پذیری و دامنه حرکتی می‌شود؟
ماساژ یک اصطلاح کلی برای فشار دادن، کشیدن، حرکات مالشی و دستکاری بافت‌های نرم بدن مانند عضلات و رباط‌ها جهت افزایش آرامش و ریکاوری ماهیچه‌ها است. یکی از فواید و مزیت‌های استفاده از ماساژ تراپی، افزایش انعطاف پذیری و بهبود دامنه حرکتی بدن است.
ماساژ با افزایش قابلیت ارتجاعی بافت‌های نرم به افزایش انعطاف پذیری کمک می‌کند. ماساژ به فیبرهای عضلانی فشار وارد می‌کند و باعث کشیده شدن و دراز شدن آن‌ها می‌شود. کشش فیبرهای عضلانی برای افزایش انعطاف‌پذیری مهم است.
بهترین روش‌های ماساژ برای افزایش انعطاف پذیری
استفاده منظم از ماساژ تراپی می‌تواند به افزایش انعطاف پذیری و بهبود دامنه حرکتی مفاصل کمک کند. تکنیک‌هایی مانند رهاسازی بافت نرم (STR)، رهاسازی میوفاسیال و تکنیک انرژی ماهیچه‌ای (MET) به افزایش طول ماهیچه‌ها و بهبود انعطاف پذیری، به شدت کمک می‌کند.
استفاده از ماساژ سوئدی، ماساژ بافت عمیق، ماساژ رمدیال (درمانی) و ماساژ تایلندی می‌تواند تاثیر مثبتی بر روی افزایش انعطاف پذیری بدن داشته باشد.
ماساژ بافت عمیق
ماساژ بافت عمیق به افزایش انعطاف پذیری عضلات و بهبود دامنه حرکتی کمک می‌کند. ماسور در هنگام انجام ماساژ بافت عمیق، فشارهای عمیقی به بافت نرم وارد می‌کند که باعث آزاد سازی بافت‌های نرم می‌شود. همچنین ماساژ بافت عمیق با رفع سفتی ماهیچه‌ها و تنش‌های عضلانی باعث کاهش کشش عضلات می‌شود و دامنه حرکتی را بهبود می‌بخشد.
ماساژ سوئدی
ماساژ سوئدی یک ماساژ ملایم است که به ریلکس کردن عضلات کمک می‌کند. ماساژ سوئدی باعث آرام شدن و کشیده شدن ماهیچه‌ها، باز شدن مفاصل و کاهش تورم می‌شود که همه این موارد می‌توانند به افزایش انعطاف پذیری و سهولت در حرکت کمک کنند.
ماساژ ورزشی
یکی از مزیت‌های استفاده از ماساژ ورزشی، بهبود انعطاف پذیری و افزایش دامنه حرکتی بدن است. ماساژ ورزشی بر روی نواحی حاوی بافت نرم متمرکز است و باعث آزاد سازی بافت نرم و رهاسازی مایوفاشیال می‌شود. استفاده از ماساژ ورزشی باعث افزایش انعطاف پذیری و جلوگیری از آسیب دیدن ورزشکاران می‌شود.
ماساژ تایلندی
کشش و افزایش انعطاف پذیری، یکی از فواید استفاده از ماساژ تایلندی می‌باشد. در هنگام انجام ماساژ تایلندی، ماسور حرکات کششی یوگا را به همراه اعمال فشار بر عضلات در امتداد چاکراه‌های انرژی انجام می‌دهد. استفاده از چنین حرکات کششی باعث کاهش تنش‌های مفاصل و ماهیچه‌ها می‌شود و انعطاف‌پذیری را افزایش می‌دهد.
اگر در هنگام حرکت کردن درد و سفتی احساس می‌کنید، استفاده از ماساژ تایلندی ممکن است عملکرد مفاصل شما را تا حدودی بهبود ببخشد.
ماساژ سنگ داغ
ماساژ سنگ داغ نیز می‌تواند به بهبود انعطاف پذیری کمک کند. این ماساژ اسپاسم عضلانی را کاهش می‌دهد، اثرات استرس مزمن روی مفاصل را از بین می‌برد و انعطاف پذیری را افزایش می‌دهد. استفاده از سنگ‌های داغ باعث نفوذ بیشتر تاثیرات این ماساژ بر بافت‌های بدن می‌شود.
در چه شرایطی استفاده از ماساژ می‌تواند به افزایش انعطاف پذیری کمک کند؟
راه‌های زیادی از جمله انجام حرکات کششی، یوگا، ماساژ و … برای افزایش انعطاف پذیری بدن وجود دارد. شاید تاثیرگذاری ماساژ بر روی انعطاف‌پذیری بدن، به اندازه انجام حرکات کششی نباشد، اما هنگامی که وجود عضلات سفت باعث کاهش انعطاف‌پذیری و دامنه حرکتی شده باشد، بسیار مناسب است.
ماساژ با افزایش دما باعث افزایش انعطاف پذیری در عضلات سفت شده می‌شود. ماساژ به دلیل اصطکاکی که ایجاد می‌کند، باعث افزایش دما در آن ناحیه از بدن می‌شود. افزایش دما به ماهیچه‌ها اجازه می‌دهد تا شل شوند و فیبرهای عضلانی منبسط گردند.
ماساژ با افزایش خاصیت کشسانی بافت‌های نرم بدن، به افزایش انعطاف پذیری در هنگام سفتی عضلات کمک می‌کند. افزایش قابلیت ارتجاعی بافت‌های نرم بدن، برای جلوگیری از بروز آسیب دیدگی و به حداکثر رساندن عملکرد ماهیچه‌ها مهم است.
ماساژ با از بین بردن چسبندگی باعث افزایش انعطاف‌پذیری عضلات سفت شده می‌شود. ایجاد چسبندگی در عضلات می‌تواند به دلیل سفتی و کشش زیاد عضله به وجود بیاید. چسبندگی باعث به وجود آمدن گره عضلانی می‌شود و انعطاف‌پذیری را محدود می‌کند. در هنگام دریافت ماساژ، چسبندگی عضلانی از بین می‌رود و فیبرهای عضلانی مجددا سر جای خود قرار می‌گیرند.
ماساژ باعث حذف مواد زائد از عضلات می‌شود که در نتیجه به بهبود انعطاف‌پذیری کمک می‌کند. مواد زائد و سمومی مانند اسید لاکتیک می‌توانند در ماهیچه‌های سفت شده جمع شوند. ماساژ باعث تحریک تخلیه لنفاوی و مواد زائد از عضلات می‌شود. کاهش مواد زائد و سموم در بدن از ایجاد سفتی در عضلات جلوگیری می‌کند و در نتیجه به افزایش انعطاف‌پذیری منجر می‌گردد.
نتیجه‌گیری
افزایش انعطاف پذیری به معنای افزایش کشش و حرکت در عضلات و مفاصل بدن است. طیف وسیعی از انواع روش‌های ماساژ تراپی را می‌توان برای افزایش انعطاف پذیری استفاده کرد. ماساژ بافت عمیق بیشترین تاثیر را در بهبود انعطاف پذیری بدن می‌گذارد. همچنین استفاده از ماساژ سوئدی، ماساژ ورزشی، ماساژ تایلندی و ماساژ سنگ داغ می‌تواند برای بهبود انعطاف پذیری بدن مفید واقع شود.
